Σακούλες με οικολογική συνείδηση..

Ας μιλήσουν πρώτα οι αριθμοί:
-1,2 τρις σακούλες καταναλώνονται ετησίως σε όλο τον κόσμο.
-11 εκατ. πλαστικές σακούλες καταναλώνονται ημερησίως στην Ελλάδα.
-500 έως 1000 χρόνια απαιτούνται για την αποσύνθεση μιας πλαστικής σακούλας.
-88,5 δις πλαστικές σακούλες καταναλώνονται στις Η.Π.Α. ετησίως.
-100 δις τόνοι πλαστικού ρυπαίνουν τις θάλασσες και αποτελούν το 90% της θαλάσσιας ρύπανσης.
-267 είδη θαλάσσιων οργανισμών απειλούνται από την κατάποση πλαστικών.
-Κάθε ενήλικας χρησιμοποιεί κατά μέσο όρο 300 σακούλες το χρόνο, δηλαδή κατά προσέγγιση 1 σακούλα την ημέρα, ενώ υπολογίζεται ότι 4.175 εκατ. είναι κατά μέσο όρο ή «πλαστική κληρονομιά» που αφήνει ο καθένας μας πίσω του.

Ήρθε επιτέλους η ώρα οι γνωστές πλαστικές σακούλες να αντικατασταθούν από μία νέα μορφή οικολογικών που θα συντελέσουν καθοριστικά στη μείωση της περιβαλλοντικής ρύπανσης.
Σημαντική κίνηση για την παραπάνω εξέλιξη αποτέλεσε μία περιβαλλοντικού χαρακτήρα συμφωνία που έλαβε χώρα μεταξύ του Δήμου Αθηναίων και ορισμένων αλυσίδων σούπερ μάρκετ μεταξύ των οποίων: ΑΒ Βασιλόπουλος Α.Ε., Ατλάντικ Σούπερ Μάρκετ Α.Ε.Ε., Αφοί Βερόπουλοι Α.Ε.Β.Ε., Bazaar Α.Ε., Γαλαξίας, Carrefour Μαρινόπουλος Α.Ε., Dia Hellas, My Market της ΜΕΤΡΟ Α.Ε.Β.Ε. και Σκλαβενίτης. Η πρωτοβουλία του Δήμου Αθηναίων έγινε στο πλαίσιο της ένταξης της Αθήνας στο C40, το δίκτυο πόλεων στο οποίο συμμετέχουν 40 χώρες. Σκοπός είναι η προστασία του περιβάλλοντος, η αντιμετώπιση του προβλήματος των κλιματικών αλλαγών αλλά και η περαιτέρω ευαισθητοποίηση του κοινού. Το πρόγραμμα ξεκίνησε πιλοτικά από τις 14 Απριλίου και πρόκειται να τεθεί σε κανονική ισχύ από την 1η Ιουνίου, ενώ οι καταναλωτές θα χρειάζεται να καταβάλουν μόλις ένα συμβολικό τίμημα προκειμένου να χρησιμοποιήσουν τις οικολογικές σακούλες.
Όμως, τί εννοούμε πραγματικά όταν μιλάμε για οικολογικές σακούλες;
Η κλασική πλαστική σακούλα εμφανίστηκε στη δεκαετία του ’70 και έκτοτε καθιερώθηκε στην καθημερινότητά μας. Αυτό που πολλοί από μας δεν γνωρίζουν είναι ότι μία πλαστική σακούλα μίας χρήσεως παραμένει στο περιβάλλον εκατοντάδες χρόνια μέχρι να διασπαστεί. Επιπλέον, η ύπαρξη πλαστικού στους χώρους ταφής απορριμμάτων δυσκολεύει την αποσύνθεση ακόμα και των οργανικών απορριμμάτων. Για παράδειγμα, υπολείμματα τροφών, όπως λαχανικών ή κρέατος, που κλείνουμε στις σφιχτοδεμένες πλαστικές σακούλες σκουπιδιών μας, χρειάζονται 30 έως και 70 χρόνια για να αποσυντεθούν στους χώρους ταφής. Μάλιστα, ενώ σύμφωνα με την νομοθεσία (Νόμος 2939/6-8-2001) οι πλαστικές σακούλες πρέπει να συλλέγονται, να ανακυκλώνονται και κατόπιν να αξιοποιούνται, στην πράξη απέχουμε πολύ από το προσδοκώμενο αποτέλεσμα.
Η ραγδαία ρύπανση του περιβάλλοντος οδήγησε κατά τη δεκαετία του ‘80 σε νέες ερευνητικές διαδικασίες γύρω από τη δυνατότητα χρήσης διαφόρων άλλων υλικών. Τα τελευταία χρόνια οι έρευνες έχουν οδηγήσει στη δημιουργία εναλλακτικών πλαστικών, τα λεγόμενα βιο - αποικοδομήσιμα (biodegradable). Βιοαποικοδομήσιμο θεωρείται ένα υλικό που παύει να είναι πλαστικό και μετατρέπεται σταδιακά σε θρεπτική ουσία. Επιπλέον, βάσει της οδηγίας ΕΝ 13423 της Ε.Ε., για να θεωρηθεί ένα υλικό τέτοιο πρέπει να διασπάται σε παραπλήσιο χρόνο με αυτόν των φυσικών, π.χ. της κυτταρίνης. Πρέπει να σημειωθεί, ότι κατά το παρελθόν ο όρος «βιοαποικοδομήσιμα» χρησιμοποιήθηκε εσφαλμένα για προϊόντα που στην πραγματικότητα δεν ήταν (όπως τα πλαστικά και τα απορρυπαντικά) αλλά σχεδόν ποτέ για προϊόντα που όντως είναι, όπως το σαπούνι και το χαρτί.
Ωστόσο, δεν υπάρχει ομοφωνία στη διεθνή επιστημονική κοινότητα ως προς την πλήρη αποτελεσματικότητα των «βιοαποικοδομήσιμων» πλαστικών, όπου χρησιμοποιούνται διάφοροι διασπαστές. Συγκεκριμένα, διατηρούνται επιφυλάξεις σχετικά με το αν παραμένουν στο περιβάλλον υπολείμματα που μπορεί μεν να μην είναι ορατά με γυμνό μάτι, μπορούν όμως να παραμένουν αρκετά επικίνδυνα. Πλήρως βιοαποικοδομήσιμα υλικά θεωρούνται εκείνα που κατασκευάζονται από πρώτες ύλες όπως είναι το άμυλο. Ωστόσο και σε αυτή την περίπτωση, οι επιστήμονες υπογραμμίζουν τον κίνδυνο της χρήση λιπασμάτων και μεγάλων ποσοτήτων νερού για το πότισμα των καλλιεργειών κατά τη διαδικασία παρασκευής των πρώτων υλών.

Ορισμένες από τις συνηθέστερες πρώτες ύλες που χρησιμοποιούνται για τις οικολογικές σακούλες είναι ενδεικτικά:
-Το mater - bi : πρόκειται για ευρεσιτεχνία της ιταλικής Novamont η οποία βασίζεται στο άμυλο του καλαμποκιού και είναι πλήρως αποικοδομήσιμη εντός μόλις 3 - 8 εβδομάδων.
-Το άμυλο της πατάτας : από μη βρώσιμα είδη πατάτας. Λιπασματοποιούνται πλήρως σε μέγιστο διάστημα 6 μηνών (θαμμένες ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία χάρη στους μικροοργανισμούς του χώματος) και παράγουν διοξείδιο του άνθρακα, νερό και βιομάζα, δίνοντας επίσης οργανικό λίπασμα υψηλής ποιότητας, κατάλληλο για βιοκαλλιέργειες. Επίσης, οι σακούλες αυτές έχουν περίπου τα ίδια χαρακτηριστικά με τις συμβατικές και στα τυπώματα των λογοτύπων χρησιμοποιούνται υδατοδιαλυτά μελάνια.
-Το φωτο - βιοαποικοδομήσιμο πλαστικό: ακολουθεί μια νέα τεχνολογία σύμφωνα με την οποία, το πολυαιθυλένιο (πλαστικό) αποικοδομείται χάρη στην προσθήκη μικρής ποσότητας διασπαστή. Η αποσύνθεσή τους (επιτυγχάνεται σε χρονικό διάστημα λίγων μηνών) βασίζεται στην έκθεση στο ηλιακό φως και στη θερμότητα και για το λόγο αυτό οι σακούλες πρέπει να φυλάσσονται σε σκοτεινό μέρος και σε θερμοκρασία μικρότερη των 30° C. Διασπώνται επίσης σε συνθήκες ταφής με τη βοήθεια βακτηρίων και μυκήτων, ενώ θεωρούνται ακίνδυνες για αποτέφρωση.

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΑΛΛΩΝ ΧΩΡΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΣΑΚΟΥΛΑΣ
Αγγλία: Στο Λονδίνο έχει ήδη ανακοινωθεί η χρέωση της πλαστικής σακούλας από το 2009, ενώ εξετάζεται και το μέτρο της πλήρους απογόρευσής της.
Γαλλία: Ισχύει η ολοκληρωτική απαγόρευση της χρήσης πλαστικών σακούλων από την αρχή του χρόνου.
Δανία: Το κράτος θέλει να προωθήσει τις σακούλες πολλαπλών χρήσεων και φορολογεί τη χρήση πλαστικής σακούλας.
Βέλγιο: Η πλαστική σακούλα δεν διανέμεται δωρεάν αλλά πωλείται από τα εμπορικά καταστήματα.
Γερμανία: Η χρήση της πλαστικής σακούλας στα super-market χρεώνεται.
Ιρλανδία: Επιβάλλεται φόρος 15 περίπου ευρώ για κάθε σακούλα ήδη από το Μάρτιο του 2002, με αποτέλεσμα η κατανάλωση της πλαστικής σακούλας να μειωθεί κατά 90%.
Σκωτία: Η πλαστική σακούλα φορολογείται 10 πέννες.
Σαν Φρανσίσκο: Αποφασίστηκε πρόσφατα η πλήρης αντικατάσταση της πλαστικής σακούλας από χάρτινες και βιο-διασπώμενες σακούλες.